-بايد افراد خيرانديش ايراني فداكاري نموده و براي از بين بردن زبان
تركي و رايج كردن زبان فارسي در آذربايجان بكوشند. مخصوصا وزارت معارف بايد
عده زيادي معلم فارسي زبان بدان نواحي فرستاده، كتب و رساله ها و
روزنامجات مجاني و ارزان در آنجا انتشار دهد و خود جوانان آذربايجاني بايد
جانفشاني كرده، متعهد شوند تـا ميتوانند زبان تركي تكلم نكرده، به وسيله
تبليغات عاقبت وخيم آن را در مغز هر ايراني جايگير كنند”(تقي اراني- مقاله
آذربايجان يا يك مساله مماتي و حياتي براي ايران)
2-"اين آرزوي
ايرانيانست، آرزوي همگي ماست. ما اين را به ياري خدا از پيش خواهيم برد و
همه زبانها را جز فارسي از ميان خواهيم برداشت. من كه در اينجا ايستاده ام
زبان مادرزادي من تركي بوده ولي همه مي دانند كه چه كوشش هايي به كار مي
برم كه آن زبان از ايران برافتد. تركي برافتد، عربي برافتد، آسوري برافتد،
ارمني برافتد، كردي برافتد. ارمنيان اگر از مايند بايد با زبان ما درس
خوانند و سخن گويند".(نشريه پرچم - تجديد چاپ شده در سال ٢٠٠٤ ـ ١٣٨٣ وسيله
انتشارات خاوران -صفحه ٨١)
3-" تنها فايده اي كه براي تدريس زبان
تركي در دبستانها و رواج رسمي آن در ادارات ميتوان تصور نمود سهولت براي
كودكان و مردم است زبان تركي يكي از عناصر مهم مليت بلكه مهمترين آنهاست
اگر مردم آذربايجان توانستند روزنامه ي تركي بخوانند و به تركي چيزي
بنويسند و شعر بسرايند ديگر چه نيازي به فارسي خواهند داشت؟...... نگارنده
با آموختن پنج دقيقه زبان تركي هم در مدرسه يا دانشگاه آذربايجان مخالفم.
ميخواهم آموزش فارسي را اجباري و مجاني و عمومي نمايند و وسائل اين كار را
فراهم آورنبراي من ترديدي نيست كه بي هيچ زحمت و دردسري براي هيچ كس و
مخالفتي از هيچ كجا به مقصود خواهيم رسيد، بي آنكه آذربايجانيها احساس كرده
باشند بعد از پنجاه سال به زبان فارسي صحبت خواهند كردبايد حتما اينكار به
دست خود آذربايجانيها صورت گيرد مطب از دو حال خارج نيست: يا آذربايجاني
ايراني هست، يا نيست. اگر هست ترك نميتواند باشد.آذربايجانيان بايد خودشان
پيشقدم شده و زبان ملي خود را رواج دهند تا كم كم تركي كه خارجي است برود."
(دكتر محمود افشار، "يگانگي ايرانيان و زبان فارسي"، مجله آينده، سال ١٣٧٧ ، تهران).
٤-"حاجت
به تذكار نيست كه مجاورت تمام شمال و شمال غربي ما كه بسياري از سكنه اش
ترك زبانند با تركيه، قفقاز و موجب نگراني و بلكه مخاطره است.براي
متحدالجنس نمودن ايران، بهترين كارها نشر معارف فارسي و ايران است. اما
آنهم نه بطوريكه محسوس شود كه ميخواهند آنها را فارس كنند اقليتهاي ما مايه
ادبي و معارفي ندارند(.محمد فروغي يغما، شماره ٧ ،مهرماه ١٣٢٩ )
5-"هر كس تركي حرف مي زند افسار الاغ به سر او بزنيد و او را به آخور ببنديد".
(محسني رئيس فرهنگ استان آذربايجان)
6-
اشاعت معارف و زبان پارسي علاوه بر محاسن ديگر در سياست تأثير فوق العاده
مهمي دارد. وقت آن رسيده است بوسيله تبديل زبان تركي به پارسي و بسط معارف
ديگر مجال ندهيم روش ديرين را تعقيب نمايند واجب است با بودجه كافي چندين
باب مدرسه مجاني تأسيس شود و فعلا پانزده نفر معلم ايران پرست، آشنا به
رموز سياست و غير مانوس با زبان تركي از مركز براي مدارس فوق انتخاب شوند. و
يكي از موارد مهم پروگرام مدارس اين باشد كه هيچ درسي به زبان تركي تدريس
نشود".
(گزارش آموزش و پرورش استرآباد (گرگان) به وزارت داخله)
7-زبان ترك از براي از قفا كشيدن است-صلاح پاي اين زبان ز مملكت بريدن است //
بكن تَرك زبان تُرك كز تاريخ خونينش-من از خون لاله گون كوه ارس،دشت مغان دارم//
برغم آنكه با مليت ما دشمن است اي دوست-مكن منعم كه از جان دشمني با اين زبان دارم//
تو بايد عذر اين ناخوانده مهمان را از اين منزل-بخواهي، دزد را من دوست تر زين مهمان دارم//
زباني كو ندارد جز زيانكاري، ببر او را-براي قطعش از تيغ زبان خوش امتخان دارم//
رها كن يادگار دوره ننگين چنگيزي-برادركشتگي با دوره چنگيزيان دارم//
تو گر كور و كر و لال و خمش باشي از اين بهتر-كه گويي از زبان ترك و تازي اين نشان دارم//
(عارف قزويني)
8-"چند تن گمراه فرصت جو در آذربايجان-مي زنند از بهر تركي سينه در اين گير و دار//
از پي ترويج تركي خصم جان پارسي-جمله در بيگانه پروردن شده پروردگار//
حيله‌ها ورزند تا تركي بجاي فارسي- پس اسمي شدن رسمي شود در آن ديار//
ناتوان در پارسي از گفتن شعري بلند-از رو به شعر نازل تركي كنند از اظطرار//
تركي ار ره كرد در آن، پارسي بومي بود-بومي از بيگانه شومي چرا گردد فگار؟!//
من نگويم بايد از آن راند تركي را بزور-گو يكي خر زهره هم رويد ميان لاله‌زار//
ليك گويم بر “دري” تفضيل تركي نارواست-شهد نوشان را نباشد رغبتي بر زهر مار //
(رعدي آذرخشي)
9-"براي
فارسي كردن مردم آذربايجان بايد كودكان خردسال ترك را از مادر و خانواده
شان دور كرد و به خانواده هاي فارسي در شهرستان هاي فارسي زبان سپرد، تا
بعد از بزرگ شدن به زبان فارسي صحبت كنند.... بايد تمام كارمندان ترك را از
استانهاي ترك زبان به مناطق فارس فرستاده و به جايشان كارمندان فارسي زبان
را به آذربايجان بياورند".(دكتر جواد شيخ الاسلامي استاد علوم سياسي
دانشگاه تهران)
10-"آموزش رايگان و اجباري فارسي را بر تمام
مردم ايران -در دل شهرها و در بطن روستاها‌ـ تعميم دهد و از جنجال
عوام‌فريبان و يا بيگانه پرستاني كه با تأكيد بر تعليم زبان‌هاي قومي و يا
تقويت گويش‌هاي بومي، تيشه بر ريشه‌ي اين زبان مشترك و فرهنگ تمام اقوام
ايراني مي‌زنند، نهراسد و بي‌آنكه مانع فراگرفتن آن زبانها و گويش‌ها در
محدوده‌ي جغرافيايي متكلمانشان گردد، حتي يك روز هم از كوشيدن در راه رواج و
رونق زبان فارسي باز نماند”.(نادر نادرپور، در خطاب به حاكمان ايران)
11-
تنها شعبه فرهنگستان زبان فارسي به زودي در تبريز مركز آذربايجان گشايش
خواهد يافت زبان فارسي مايه وحدت و انسجام و نشانگر هويت ملي ايران
است،زبان فارسي آيينه و حامل فرهنگ ماست. اكنون هم اصل ۱۵ اجرا مي شود و
منظور از آن آموزش به زبان مادري در مدارس نيست، منظور اين است كه اقوام
آزادند در خانه هاي خود به زبان خودشان حرف بزنند".(حداد عادل)
12-"آقاي
رئيس جمهور، بر اساس اين زمينه سازيهاست كه سرانجام گروه پان تركيستها با
بي پروايي بخود اجازه مي دهند تا نامه اي را با امضاي شماري از نمايندگان
مجلس و چند فرد شناخته شده فعال پان تركيست درباره تحصيل و تدريس زبان تركي
در تمامي سطوح از ابتدايي تا عالي ترين سطح دانشگاهي، ايجاد فرهنگستان
زبان تركي، اختصاص يك شبكه مستقل تلويزيوني به زبان تركي و ... را به حضور
جنابعالي بفرستند و بخواهند كه به خواسته هايشان پاسخ مثبت داده شود."
(پرويز
ورجاوند از رهبران جبهه ي ملي و از بنيانگذاران حزب پان ايرانيست، معاون
پهلبد وزير اطلاعات محمدرضا شاه- طي نامه اي خطاب به رئيس جمهور خاتمي)
13-
به دستور مديران دبستان ابتدايي شرف و مدرسه راهنمايي پروين اعتصامي در
روستاي مينق بخش هريس در غرب تبريز، دانش آموزان اين مدارس به هنگامي كه در
كلاس، حياط مدرسه و در حضور مسئولان اين مدارس به زبان مادري خود تركي
صحبت مي كنند جريمه مي شوند و موظفند اسكناسهاي ۲۰، ۵۰ و ۱۰۰ توماني را
بسته به ميزان جريمه تعيين شده از سوي معلمين، ناظم و يا مدير در صندوق
جريمه ها بيفكنند".(منبع: نشريه اؤيره نجي باخيشي-شماره ۴)
14- آمديم به سياست زباني كه دولت بايد در داخله ايران معمول و مجري
دارد .... در باب دو زبان عربي و تركي دولت بيش از همه بايد در يك امر
بسيار مواظب و شديدالعمل باشد.... مخصوصا مامورين او نبايد بگذارند كه هيچ
روزنامه و كتاب ً و مجله اي كه به ا ين زبانها در خارج از ايران منتشر
شده... داخل كشور و در بين مردم به خصوص اطفال مدارس منتشر گردد.( عباس
اقبال آشتياني، مجلة يادگار)
15- حكومت تهران اگر نه از نظر سياسي و
اقتصادي – ولي حتما از نظر فرهنگ – آذربايجان را مستعمره خويش ميداند و
اولين نتيجه سوء استفاده اين استعمار فرهنگي ، كشتن زبان و فرهنگ تركي است
...(جلال آل احمد- در خدمت و خيانت روشنفكران-فصل روشنفكر و مساله زبان
تركي